zaterdag 11 mei 2013

Leesopvoeding in de digitale samenleving

Het jaar 2013 is uitgeroepen tot het jaar van het voorlezen. Maar in de huidige digitale samenleving, waarin het media-aanbod zo uitgebreid is, kun je je afvragen waarom het stimuleren van voorlezen en het bieden van leesopvoeding door ouders nu zo belangrijk is.

Via leesopvoeding kunnen ouders hun kinderen bekend maken met lezen. Echter, niet in alle gezinnen worden kinderen in gelijke mate gestimuleerd om te lezen. Door verschillen in leesopvoeding kunnen bij kinderen al op jonge leeftijd ongelijke onderwijskansen bestaan, en deze verschillen blijven gedurende de verdere levensloop van invloed. Niet goed kunnen lezen kan resulteren in minder toegang tot informatie en in minder kennis. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot minder goede schoolprestaties en een moeizame aansluiting bij de arbeidsmarkt. Maar ook tot minder kennis over gezonde leefstijlen en een grotere kans op sociale uitsluiting. Daarom is lezen een essentiĆ«le vaardigheid voor kinderen en volwassenen. En is ouderlijke leesopvoeding van groot belang, ook of misschien wel juist in de moderne digitale samenleving.

Want onderzoek toont aan dat leesopvoeding de onderwijsprestaties bevordert, en dat deze positieve invloed  zelfs nog sterker is in landen met een hoger moderniseringsniveau.  Met andere woorden, in de moderne ofwel kennis gebaseerde samenleving lijkt het belang van leesopvoeding alleen maar toe te nemen. En dat is opmerkelijk, aangezien boeken in de huidige digitale samenleving vaak worden bestempeld als oude media.  Wetenschappelijke studies laten echter zien dat goede leesvaardigheden een belangrijke voorwaarde zijn voor effectief gebruik van het snel toenemende aanbod van digitale informatie en communicatie. Zowel voor effectief en informatief internetgebruik als voor goede onderwijsprestaties zijn en blijven leesvaardigheden essentieel. Immers, kinderen en jongeren die over goede `traditionele` offline leesvaardigheden beschikken, worden ook betere digitale lezers en beschikken over meer online informatievaardigheden. En deze informatievaardigheden zijn voor kinderen van groot belang bij bijvoorbeeld het zoeken en gebruiken van online informatie bij het maken van huiswerk.
 
Bij het bieden van gelijke (onderwijs)kansen aan kinderen, ook in moderne digitale samenlevingen, is het daarom belangrijk leesopvoeding te stimuleren. Binnen het ouderlijk gezin, maar ook daarbuiten. Niet zo verwonderlijk eigenlijk, dat 2013 is uitgeroepen tot het jaar van het voorlezen.

 

Literatuurlijst
Coiro, J. and Dobler, E. (2007). Exploring the online reading comprehension used by sixth-grade skilled readers to search for and locate information on the Internet. Reading Research Quarterly, 42: 214-257.
Gil-Flores, J., Torres-Godillo, J.J., Perera-Rodriguez, V.H. (2012). The role of online reader experience in explaining students’ performance in digital reading. Computers & Education, 59: 653-660.
Leu, D.J., McVerry, J.G., O’Byrne, W.I., Kiili, C., Zawilinski, L., Everett-Cacopardo, H., Kennedy, C., and E. Forzani (2011). The new literacies of online reading comprehension; Expanding the literacy and learning curriculum. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 55 (1): 5-14.
Notten, N. en G. Kraaykamp (2009). Home media and science performance: A cross-national study.  Educational Research and Evaluation, 15 (4), pp. 367-384.
Notten, N. (2012). Over ouders en leesopvoeding. Stichting lezen reeks 21. Delft: Eburon.
Rijksoverheid (2013). Geletterdheid in Nederland. Actieplan laaggeletterdheid 2012-2015. Informatie verkregen via www.rijksoverheid.nl.