maandag 3 juni 2013

Mediaopvoeding en overgewicht

Het aantal kinderen met overgewicht is wereldwijd dramatisch toegenomen en wordt inmiddels gezien als een van de grootste gezondheidsproblemen. Ook in Nederland is het aantal kinderen met overgewicht de afgelopen decennia toegenomen. Op dit moment is ongeveer 12% van de Nederlandse kinderen tussen de 4 en 16 jaar te zwaar. Er zijn verschillende redenen waarom kinderen te kampen hebben met overgewicht. Het kan natuurlijk een genetische kwestie zijn, en hier kunnen ouders, opvoeders en beleidsmaker weinig aan veranderen. Maar er zijn ook andere oorzaken van overgewicht, factoren die wel beïnvloedbaar zijn. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de volgende vier leefstijlen of gewoonten belangrijk zijn voor de ontwikkeling van overgewicht: weinig lichaamsbeweging, veel snacks eten, veel suikerhoudende frisdrank drinken en veel televisiekijken. Deze leefstijlen of gewoonten zijn in principe alle vier te veranderen. En één van de belangrijkste sociale omgevingen waarin (on)gezonde leefstijlen aangeleerd en beïnvloed kunnen worden is het ouderlijk gezin.

Ouders oefenen een belangrijke en blijvende invloed uit op de leefstijl- en eetgewoonten van hun kinderen. Zo kunnen ouders bijvoorbeeld de gezondheid van hun kinderen bevorderen door het aanbieden van gezonde voeding en het door het stimuleren van deelname aan sportactiviteiten. Maar ook door de mediaopvoeding in het ouderlijk gezin. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat veel televisiekijken om twee redenen een verhoogde kans geeft op overgewicht: door de invloed van tv-reclames (voor calorierijke producten) en de gewoonte van kinderen en volwassenen om te snacken tijdens het televisiekijken. Maar ouders kunnen het tv-kijken van hun kinderen beïnvloeden. Ouders geven een bepaald voorbeeld in hoeveelheid tijd die er doorgebracht wordt voor de televisie. Daarnaast kunnen zij ook de inhoud van tv-programma’s (en reclames) bespreken of regels opstellen over hoeveel hun kinderen naar tv mogen kijken. Belangrijk is te onderkennen dat mediapvoeding positief maar ook negatief kan uitwerken op de gezondheid van kinderen. Zo vergroot een ouderlijk voorbeeld van veel tv-kijken en het vaak samen kijken met hun kinderen de kans van hun kinderen op overgewicht. Maar wanneer ouders uitleggen wat er op televisie getoond wordt, ook wel aangeduid als instructieve tv-begeleiding, heeft dit juist een remmende werking op het ontwikkelen van een (te) hoog lichaamsgewicht.

Kortom, diverse aspecten van ouderlijke tv-opvoeding blijken relevant voor de ontwikkeling van een (on)gezond lichaamsgewicht bij kinderen, ook op de lange termijn. Kinderen zijn fervente mediagebruikers. En ondanks de opmars van internetgebruik besteden kinderen nog steeds de meeste tijd aan televisiekijken. Het lijkt soms alsof opvoeders en beleidmakers zich vooral zorgen maken om het internetgebruik van kinderen. Maar vooralsnog laat onderzoek zien dat vooral de televisie een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling van een ongezond lichaamsgewicht. Probeer maar eens; een zak chips leegeten al hangend voor de buis is echt makkelijker dan met een gameconsole in je handen. De mediaopvoeding die ouders hun kinderen geven heeft een langdurig effect op het gewicht van hun kroost, tot in hun volwassen leven. Maar omdat ouderlijke mediaopvoeding verschilt tussen gezinnen worden niet alle kinderen in dezelfde mate gestimuleerd om zich te ontwikkelen tot kritische en gematigde televisiekijkers. En dit leidt tot sociale ongelijkheid in lichaamsgewicht en gezondheid. Dit lijkt mij voor beleidsmakers en opvoeders een punt van aandacht en onderstreept het belang van mediawijsheid, voor kinderen en volwassenen.


Referenties:

Gepost door op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)